Tot bloedens toe rennen op blote voeten voor de eer
Tegenover het kasteel in Pacentro ligt een steile heuvel die ieder jaar het startpunt markeert van een hardloopwedstrijd op blote voeten, de Corsa degli Zingari. Het verhaal gaat dat de heren van het kasteel, de Caldora, al vanaf de 15e eeuw de winnaars van deze race een plek gaven in hun leger. Het woord 'zingaro' betekent in het Italiaans weliswaar ‘zigeuner’, maar in het dialect betekent 'zingr' iets anders, namelijk 'blootsvoets'. Iemand werd een zingr genoemd wanneer hij, vastgelopen door schulden, zich beroofd zag van al zijn goederen, inclusief zijn kleren en schoenen, die ook nog eens publiekelijk van hem werden afgenomen. Des te meer reden voor zo’n zingr om mee te doen aan de wedstrijd: niet alleen gaf de kasteelheer de winnaars een plek in zijn leger, maar de echte winnaar kreeg de palio, een lap kostbare stof, die de winnaar trots als trofee aan het stadje kon tonen. Het winnen van de wedstrijd was dus dé manier om rehabilitatie te krijgen. Bovendien kreeg de winnaar van de Corsa vroeger zó veel prestige, dat hij een gewilde ‘catch’ werd voor de meisjes in de stad.
In feite is deze oeroude en zware wedstrijd altijd een rite de passage geweest naar volwassenheid, waarin jongemannen (en vrouwen) laten zien hoe hoog hun pijngrens kan zijn.
Dit jaar wordt op zondag 3 september maar liefst voor de 567e keer de Corsa gehouden. ’s Ochtends is er in het ‘programma religioso’ met eerst een Heilige Missen en een processie door de stad. Dan begint ’s middags het ‘programma civile’. Eerst een mini-Corsa voor de kleintjes en dan om 18.00 uur vuurwerk.
Onmiddellijk na het vuurwerk luiden de klokken van de kerk de race in: bij de eerste klokslag beginnen de deelnemers op hun blote voeten te rennen over de route die hen over de steenachtige paden, door de struiken en bosschages in het geaccidenteerde terrein rondom het stadje leidt en uiteindelijk via de nauwe straten van het stadje bij de Chiesa della Madonna di Loreto eindigt. Vele renners hebben een doek in hun mond om op te bijten, wanneer de pijn erger wordt. Als alle renners eenmaal binnen zijn, gaan de deuren even dicht, om de renners, die voor het altaar van Maria zijn neergestort, de gelegenheid te geven hun gemartelde, bebloede voeten te verzorgen. De marmeren vloer van de kleine kerk, na zoveel eeuwen bevlekt met bloed, is getuige van de pijn en ontberingen van deze oeroude corsa.
De hele stad, inclusief gasten en toeristen, is getuige van de Corsa en wacht met spanning wie de winnaar wordt. Die wordt vervolgens op de schouders van een paar mannen, en na hem ook de andere winnaars, door de straten van Pacentro gedragen, waarbij hij vol trots de veroverde Palio laat zien.
De rest van de avond is het natuurlijk feest in de stad.
